ფენომენოლოგია XX საუკუნის ფილოსოფიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი მიმართულებაა, როგორც ფილოსოფიური კვლევის გარკვეული მეთოდოლოგია, რომელმაც გავლენა მოახდინა სხვა ტენდენციებზე, პირველ რიგში ეგზისტენციალიზმზე და ჰუმანიტარულ მეცნიერებებზე. ამავდროულად, ფენომენოლოგიას აქვს გარკვეული შეხება აზროვნების თითქმის ყველა მიმდინარეობასთან, რომელიც ჩამოყალიბდა ან გავრცელდა მე-20 საუკუნეში. ამ ტენდენციის ფუძემდებელია გერმანელი ფილოსოფოსი ედმუნდ ჰუსერლი (1859-1938). მე-20 საუკუნეში ფენომენოლოგიის კონცეფციამ  ჰუსერლის წყალობით შეიძინა ახალი სიცოცხლე და ახალი მნიშვნელობა. ის იყო გერმანელი ფილოსოფოსის ფრანც ბრენტანოს (1838-1917) სტუდენტი, რომელმაც შეიმუშავა ფსიქიკური ფენომენების უშუალო აღწერისა და მათი სტრუქტურების იზოლირების მეთოდი. ბრენტანომ ასევე წამოაყენა მიზანმიმართულების იდეა (მიმართულება სხვაზე), როგორც ფსიქიკური ფენომენის გამორჩეული თვისება. ეს იდეა გახდა ფენომენოლოგიური მიდგომის ბირთვი. ფენომენოლოგია თავიდანვე ჩამოყალიბდა არა როგორც ვიწრო ფილოსოფიური სკოლა, არამედ როგორც ფართო ფილოსოფიური მოძრაობა, რომელშიც უკვე ადრეულ პერიოდში ჩნდება ჰუსერლის ფილოსოფიისთვის შეუქცევადი ტენდენციები. მიუხედავად ამისა, სწორედ ჰუსერლის ნაშრომებმა შეასრულა წამყვანი როლი მის ჩამოყალიბებაში და, უპირველეს ყოვლისა, მისმა ორტომეულმა ნაშრომმა „ლოგიკური გამოკვლევები“ (1900-1901 წწ.).

ფენომენოლოგია ფართოდ გავრცელდა ევროპასა და ამერიკაში, ასევე ავსტრალიაში, იაპონიასა და აზიის ზოგიერთ სხვა ქვეყანაში. ჰუსერლის არქივები მდებარეობს ლუვენში (ბელგია, მთავარი არქივი), კიოლნში, ფრაიბურგში, პარიზში; კვლევითი ცენტრები და ფენომენოლოგიური საზოგადოებები არსებობს მსოფლიოს მრავალ ქვეყანაში. კვლევით ცენტრებს შორის მნიშვნელოვანია სუბიექტურობის კვლევის ცენტრი (CFS). იგი არის ინტერდისციპლინარული კვლევითი ცენტრი კოპენჰაგენის უნივერსიტეტში, რომელსაც ხელმძღვანელობს დენ ზაჰავი.  მეოცე საუკუნის ფილოსოფიაში სუბიექტურობის კონცეფციამ თავისი ყველაზე მნიშვნელოვანი გაგრძელება იპოვა ფენომენოლოგიაში. 2010 წლიდან იმართება კოპენჰაგენის საზაფხულო სკოლა ფენომენოლოგიასა და გონების ფილოსოფიაში. ფენომენოლოგიის პირველი მსოფლიო კონგრესი ჩატარდა ესპანეთში 1988 წელს. ფენომენოლოგიური კვლევის ერთ-ერთი ცენტრი გახდა საერთაშორისო ფენომენოლოგიური საზოგადოება, რომელიც აქვეყნებს  ჟურნალს ბუფალოში, ნიუ-იორკში, აშშ.

ფენომენოლოგიისა და ეგზისტენციალური ფილოსოფიის საზოგადოება (SPEP) დაარსდა 1962 წელს შეერთებულ შტატებში. მისი ინიციატორი იყო ჰარვარდის უნივერსიტეტის თანამშრომელი ჯონ დენიელ უაილდი (1902-1972). 1971 წელს ტენესის მემფისის უნივერსიტეტში დაარსდა ფენომენოლოგიის გაღრმავებული კვლევის ცენტრი (CARP). მისი მხარდაჭერით გამოდის კონტინენტური ფილოსოფიის წიგნების სერია „სერიები კონტინენტურ აზროვნებაში“ და იმართება საერთაშორისო კონფერენციები ფენომენოლოგიაზე მთელ მსოფლიოში. 1981 წელს ჩამოყალიბდა ფენომენოლოგიისა და ჰუმანიტარული მეცნიერებების საზოგადოება (SPHS). მისი ოფიციალური ჟურნალი არის Human Studies: Journal for Philosophy and the Social Sciences, რომელიც გამოქვეყნებულია ნიდერლანდებში. ასევე აშშ-ში (ჰანოვერი, ნიუ ჰემფშირი) არის მსოფლიო ფენომენოლოგიური ინსტიტუტის (WPI) შტაბი, რომელიც დაარსდა და დღემდე ხელმძღვანელობს ა. ტ ტიმენეცკა ტრანსცენდენტული ფენომენოლოგიის წარმომადგენელი. ინსტიტუტს აქვს რამდენიმე შვილობილი კომპანია: ჰუსერლისა და ფენომენოლოგიური კვლევის საერთაშორისო საზოგადოება, ფენომენოლოგიისა და ცხოვრების მეცნიერებების საერთაშორისო საზოგადოება, ფენომენოლოგიისა და ლიტერატურის საერთაშორისო საზოგადოება, ფენომენოლოგიის, ხელოვნებისა და ესთეტიკის ამერიკული საზოგადოება და სხვ.

თანამედროვე ფენომენოლოგიის პრობლემების ყველაზე საფუძვლიანი და ღრმა განვითარება ეკუთვნის ეგზისტენციალისტური მიმართულების ფრანგ ფენომენოლოგებს ჟ.-პ სარტრს.  1960-იანი წლებიდან სსრკ-ში აქტიურად ტარდება ფენომენოლოგიის კვლევები (ვ. ბაბუშკინის, კ. ბაქრაძის, ა. ბოგომოლოვის, ა. ბოჭორიშვილის, პ. გაიდენკოს, ა. ზოტოვის, ლ. იონას, ზ. კაკაბაძის, ქ. მ. ქისელის, მ. ქულეს, მ. მამარდაშვილის, მათიოზის, ა. მიხაილოვის,ე. სოლოვიოვის და სხვები). ამჟამად რუსეთში არსებობს ფენომენოლოგიური საზოგადოება, გამოდის ჟურნალი "Logos", არსებობს ფენომენოლოგიის კვლევითი ცენტრები რუსეთის მეცნიერებათა აკადემიის ფილოსოფიის ინსტიტუტში და რუსეთის სახელმწიფო ჰუმანიტარულ უნივერსიტეტში. ფენომენოლოგია (ეგზისტენციალიზმთან შერწყმული) ბოლო წლებში ფართოდ გავრცელდა აზიის ქვეყნებში (მაგალითად, იაპონიაში - Yoshihiro Nitta; იხ. Japanische Beiträge zur Phänomenologie. Freiburg - Münch., 1984).

ფენომენოლოგიური კვლევები საქართველოში: მამუკა დოლიძე წიგნში „ესეები პრაქტიკულ ფილოსოფიაში“ მიმოიხილავს მე-20 საუკუნის ქართველ ფილოსოფოსთა წვლილს ფენომენოლოგიური ფილოსოფიის განვითარებაში. იგი  ამ თვალსაზრისით მოკლედ აყალიბებს  კოტე ბაქრაძის, ანგია ბოჭორიშვილის, ზურაბ კაკაბაძის, გივი მარგველაშვილის და მერაბ მამარდაშვილის ფილოსოფიურ კონცეფციებს. კოტე ბაქრაძის თხზულებათა მესამე ტომში შეტანილია შრომა „უახლესი და თანამედროვე ბურჟუაზიული ფილოსოფიის ისტორიის ნარკვევები“, რომლებიც პირველად გამოქვეყნდა 1960 წელს რუსულ ენაზე. შრომაში სისტემატურად გადმოცემულია ბურჟუაზიული ფილოსოფიური აზრის განვითარება XIX საუკუნის 60-იანი წლებიდან დღემდე. სხვა მიმდინარეობებთან ერთად კრიტიკულადაა განხილული ჰუსერლის ფენომენოლოგია. ანგია ბოჭორიშვილს ეკუთვნის ნაშრომი „ფენომენოლოგიური ესთეტიკა“; ბოჭორიშვილი ანტი-ფსიქოლოგიზმის პოზიციას იცავს ესთეტიკური ფენომენოლოგიის სფეროში. ზურაბ კაკაბაძე ქართული ფენომენოლოგიური სკოლის ახალ თაობას განასახიერებს. ზურაბ კაკაბაძის ძირითადი კვლევის სფეროა ჰუსერლის ფენომენოლოგია და ექსისტენციალიზმის კრიზისის საკითხები. მას ეკუთვნის ნაშრომი „ ექსისტენციური კრიზისის და ედმუნდ ჰუსერლის ტრანსცენდენტალური ფენომენოლოგია“. იგი ექსისტენციალური ფენომენოლოგიის ვერსიას გვთავაზობს. ზურაბ კაკაბაძე არჩეული იყო ჰუსერლის საერთაშორისო საზოგადოების კომიტეტის წევრად. ასევე მნიშვნელოვანია გურამ თევზაძის თვალსაზრისი ედმუნდ ჰუსერლისა და მაქს შელერის შესახებ, რომელიც გადმოცემულია მის წიგნში „XX საუკუნის ფილოსოფიის ისტორია“. ქართველი მწერლისა და მოაზროვნის გივი მარგველაშვილის ნაშრომი „ცნობიერების ფენომენოლოგიური კოდები“ წარმოადგენს ჰუსერლისა და ჰაიდეგერის კონცეფციათა შედარებით ანალიზს; მერაბ მამარდაშვილი, რომელიც ძირითადად არაკლასიკურ რაციონალიზმის პრობლემებს იკვლევდა, მისი კრებული „გზის ფსიქოლოგიური ტიპოლოგია“ ფენომენოლოგიურადაა გააზრებული.

XX საუკუნის ქართული ფილოსოფია ფენომენოლოგიას გაიაზრებს ცნობიერებისა და ყოფიერების ერთიანობის შუქზე. მიუხედავად სიძნელეებისა, რომელსაც ქმნიდა საბჭოთა იდეოლოგია ფენომენოლოგია შემოქმედებითად განვითარდა  ქართველ ფილოსოფოსთა შრომებში. აქვე უნდა აღვნიშნოთ ქართველი ფილოსოფოსის მამუკა დოლიძის წვლილი ფენომენოლოგიური კვლევის მიმართულებით. მამუკა დოლიძე 2002 წლიდან ამერიკული ენციკლოპედიური კრებულის  "ფენომენოლოგია მსოფლიო მასშტაბით" საგამომცემლო საბჭოს წევრია; 2004 წელს ჩამოაყალიბა საქართველოს ფენომენოლოგიური საზოგადოება და ინტერდისციპლინარულ მეცნიერებათა კვლევის ცენტრი, რომელიც შევიდა მსოფლიო ფენომენოლოგიური საზოგადოების შემადგენლობაში; 2004-2008წწ. ლონდონის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის ინსტიტუტის ვიზიტორ-პროფესორი; 2008 წელს ამერიკელ თანარედაქტორთან (პროფესორი ჯორჯ მაკლინი) ერთად  დააარსა ქართულ-ამერიკული ფენომენოლოგიური ჟურნალი  „კულტურა და ფილოსოფია“.

  პრეზენტაცია